Dün 6 saat boyunca erişmekte güçlük çektiğimiz Facebook uygulama ailesi tüm kullanıcılarının zihninde soru işaretleri dunyayla benim aramda bıraktı Neredeyse tüm sosyal ağ kullanıcılarının Twitter ve Reddit’e akın ettiği süreç ciddi bir bilgi kirliliğini de beraberinde getirdi Facebook erişim problemiyle ilgili gerçeklere dayanan tüm detayları sizin için derledik duran
Sorun ne zaman başladı
Cloudflare CTO’su John Graham Cumming’e göre problemin ilk emareleri Kaliforniya’da sabah 8 50 civarında kendini gösterdi Graham Cumming ağların internet üzerinden başka bir ağa veri göndermesinin eli roth presents my possessed pet en hızlı yolunu bulmak için kullandığı bir sistem olan Sınır Geçit Protokolüne BGP atıfta bulunarak Facebook’un iki dakikalık bir süre içinde bir BGP güncellemeleri silsilesi ile internetten kaybolduğunu dile getirdi elite
Between 15 50 UTC and 15 52 UTC Facebook and related properties disappeared from the Internet in a flurry of BGP updates This is what it looked like to Cloudflare emily in paris pic twitter com PFw5FR2W5j
John Graham Cumming jgrahamc October 4 2021
Erişim problemi neden kaynaklanmaktaydı
Söz konusu güncellemeler özellikle BGP rotalarının iptalinden ya da geri çekilmesinden oluşmaktaydı
Ağa giden herhangi epic adventures with bertie gregory bir rota olmadığı için Facebook internetin geri kalanından izole edildi Facebook’un ağını yapılandırma şekli nedeniyle rota iptali WhatsApp Instagram Facebook Messenger dahil olmak üzere kendi dijital duvarlarının içindeki her şeyi erkek severse aldı
BGP rotalarının çekilmesiyle kullanıcılar hata bildirimleri almaya başladı Errata Security’den Rob Graham’ın belirttiğine göre Facebook’a gitmesi gereken internet trafiği hiçbir yere gidemiyordu
7 When you own address space you ersan kuneri must advertise your network prefix to your neighboring routers who in turn announce your route to their neighboring routers and so on until the entire Internet knows your location
Robᵉʳᵗ generation drag Graham PcapsOrItDidntHappen ErrataRob October 4 2021
Bu problemin ardından kullanıcılar Facebook uygulamalarının çalışmayı durdurduğunu ve web sitelerinin yüklenmediğini fark etmeye başladı Kullanıcıların bir kısmı alan adı sistemi DNS ile ilgili gibi sorunlar yaşadıklarını bildirdi
Bilmeyenler için internetin en önemli öğelerinden biri olan DNS’in nasıl çalıştığından kısaca bahsedelim
Zira Facebook’un sunucularına uygulamalara ve tarayıcılara girmenin bir yolu olmaması DNS hataları gibi görünen şeyleri tetiklemeye devam etti
İlk açıklamalar
Dün sizinle Facebook WhatsApp ve Instagram’daki erişim sorununa şirketler tarafından açıklama geldiğini paylaşmıştık Problemin farkındayız sabırlı olun minvalindeki ilk açıklamalar kesintinin neden kaynaklandığını belirtmekten uzaktı
Erişim problemi yaşayan sosyal ağların Twitter üzerinden açıklama yapması ise kullanıcılar arasında zaman zaman mizahi tweetlere konu edildi Bu arada neredeyse tüm kullanıcıların Twitter’a kayması ile Twitter kurucusu Jack Dorsey bu kesintiyle dalga geçmekten kendini alamadı
jack is having fun pic twitter com fHPlBcUSxG
frxresearch frxresearch October 4 2021
Kesintinin nedeni nasıl açıklandı
Facebook yayınladığı bir blog gönderisiyle Messenger Whatsapp ve OculusVR’da gerçekleşen altı saatlik kesintinin bir hack veya kullanıcı verilerine ulaşma girişimi değil yönlendiricilerindeki bir yapılandırma değişikliğinin sonucu olduğunu söyledi
Açıklamada daha fazla detay yer almıyor
Ağ trafiğindeki bu kesinti veri merkezlerimizin iletişim kurma şeklini kademeli olarak etkileyerek hizmetlerimizi durdurdu
Şirket ayrıca açıklamada internette dolaşan DDOS saldırısı iddiaları ve kullanıcıların veri güvenliği şüphelerine cevap veren ifadeler kullandı
Hizmetlerimiz artık tekrar çevrimiçi durumda ve bunları tamamen normal işlemlere döndürmek için aktif olarak çalışıyoruz Bu kesintinin temel nedeninin hatalı bir yapılandırma değişikliği olduğuna inandığımızı şu anda netleştirmek istiyoruz Ayrıca bu kapalı kalma süresinin bir sonucu olarak kullanıcı verilerinin güvenliğinin ihlal edildiğine dair hiçbir kanıtımız yok
Sorunların Facebook’un DNS yönlendirme bilgilerini silerek hatalı olarak gerçekleşen rutin bir BGP güncellemesi yapmasıyla başladığı belirtiliyor
Mark Zuckerberg’in açıklaması
Bu açıklamaların yanı sıra Mark Zuckerberg’in de kısa bir gönderi yayınlayarak kullanıcılardan özür dilediğini belirtelim Gönderi metni şöyle
Facebook Instagram WhatsApp ve Messenger şimdi tekrar çevrimiçi oluyor
Çalışanların birbirine erişemediği binaya giriş yapmak zorlandıkları da bu iddialar arasında yer almaktaydı New York Times haberinde yer alan bilgiler ise kaynaklarla desteklenerek bu iddiaları doğrular nitelikteydi
İletişim sıkıntıları
Bu 6 saat içinde çalışanlar işle ilgili cep telefonlarından arama yapmakta ve şirket dışındaki kişilerden e posta almakta zorlandıklarını söyledi Facebook’un iç iletişim platformu Workplace de devre dışı bırakıldığı için pek çok kişi işini yapamaz hale geldi Çalışanlardan bazıları iletişim kurmak için LinkedIn ve Zoom’un yanı sıra Discord sohbet odaları da dahil olmak üzere diğer platformlara yöneldi
Facebook internal memo We are receiving reports that several FB services are down Internal Tools Workchat Workplace Workplace Rooms FB IG WhatsApp etc This appears to be a DNS issue that is impacting both internal and external access to our tools and apps
Dylan Byers DylanByers October 4 2021
Bina içinde dolaşım problemi
Bu esnada Facebook çalışanları da dijital giriş kartları çalışmayı durdurduğu için binalara ve konferans salonlarına giremedi
Ayrıca güvenlik mühendisleri sunucu alanlarına gidemedikleri için kesintiyi değerlendirmekten alıkonulduklarını söyledi
Şirket içinde paylaşılan bir nota göre olayların akabinde küçük bir ekip şirketin sunucularının manuel olarak sıfırlanmasını denemek için Facebook’un Santa Clara veri merkezine gönderildi
İtibar kaybı
Tüm bunlar olurken Facebook’un küresel güvenlik operasyonları merkezi kesintinin İnsanlar için yüksek bir risk Varlıklar için orta seviyede bir risk ve Facebook’un itibarı için ise yüksek bir risk olduğunu belirledi
Olaylar esnasında Facebook’un itibarını korumaya çalışan birkaç Facebook çalışanı kesintiyi karlı bir gün e eşdeğer olarak nitelendirdi Instagram başkanı Adam Mosseri de bu söylemi attığı bir tweet ile destekledi
Them fighting words but it does feel like a snow day
Adam Mosseri mosseri October 4 2021
Facebook çalışanı Frances Haugen’ın bunlarla ilişkisi var mı
İşyerinde yönetimle ilgili usulsüzlükleri dış kaynaklara duyuran Facebook çalışanı Frances Haugen haftalar önce Instagram ve Facebook ile ilgili önemli dokümanlar ve iddialar paylaştı
Bu pazar gününe kadar kimliği açıklamayan Haugen Instagram’ın genç kızlara zarar verdiğini ve şirketin bunu bildiği halde Instagram Kids projesine devam ettiğini öne sürmüştü Facebook iddiaları yalanlasa da kısa bir süre içinde Adam Mosseri 13 yaş altı çocuklar için hazırladıkları Instagram Kids uygulaması için çalışmalarını durdurduklarını açıkladı
Haugen ayrıca verdiği röportajda Facebook’un yanlış bilgi yayımına dair önlemleri kapatarak 6 Ocak’taki Kongre baskınına da katkıda bulunduğunu açıkladı Bununla beraber Facebook’un daha fazla etkileşim için nefret söylemi içeriklerini öne çıkardığını da iddia etti
Haugen’in Salı günü Kongre’de Facebook’un genç kullanıcılar üzerindeki etkisi hakkında ifade vermesi planlanıyor Kesintinin ifadeden bir önceki güne denk gelmesi pek çok kişide soru işaretleri yarattı Ancak şu an için Frances Haugen ile kesinti arasında herhangi bir bağ bulunamadı
Ayrıca problemin neden kaynaklandığı belirlenmemiş olsa da Twitter’da Facebook çalışanı Samuel Hyde’ın şirketin gidişatından memnun olmadığı ve bu nedenle bu olaylara sebep olduğu iddiaları dolaşıyor
Şirketin hisseleri aynı gün yüzde 5 değer kaybetti Temmuz başında 1 trilyon dolarlık piyasa değerine ulaşan Facebook hisseleri borsa kapanışına doğru 920 milyar doların altına düşmekteydi
Mark Zuckerberg’in değeri 7 milyar dolar kayıp yaşarken Zuckerberg’in serveti 120 9 milyar dolara düştü Buna ek olarak Facebook’un kapalı kaldığı dönem boyunca saatte 220 bin dolar kaybettiği hesaplandı
Facebook hisselerinin değer kaybında kesintinin büyük rol oynadığı düşünülse de Haugen’ın açıklamaları da haftalardır şirketi zorlamaktaydı Aynı şekilde Zuckerberg de 13 Eylül’den bu yana 19 milyar dolar kaybetti
İşletmelerin zararı
Her ne kadar Facebook’un itibarı zarar görse de kesintiden esas zararlı çıkan işletmeler oldu Özellikle ABD’de sabah saatlerine denk gelen bu olay Instagram üzerinden satış yapan işletmeleri olumsuz etkiledi
Ülkemizden pek çok işletme sahibi pazarlama profesyoneli ve içerik üreticisi de bu kesintinin yarattığı belirsizlik nedeniyle kendini huzursuz hissetti Eğer Facebook Instagram ve WhatsApp yeniden aktif olmasaydı bizim gibi sosyal ticaret geliri yüksek olan ülkeler ciddi anlamda zarar görebilirdi
Böyle bir durumda pazarlama planlarının dijital reklamların ve satış hacimlerinin sarsılmasının ötesinde verilerimiz dijital kimliklerimiz ve anılarımız da yok olabilirdi
Yine de kullanıcıların çok gecikmeden WhatsApp yerine Telegram’a Instagram ve Facebook yerine ise Snapchat ve TikTok’a sarılacağını söyleyebiliriz
Yaşanan olaylar bizlere sosyal ağ alanındaki tekelleşmenin doğurabileceği sonuçları açıkça göstermiş oldu